Erfgoed Brabant en Brabants Heem zijn samen begonnen met een project waarbinnen vragen en problemen van heemkundekringen (en andere erfgoedverenigingen) aan de orde worden gesteld. De aanleiding hiervoor is dat het bestuur van Brabants Heem en medewerkers van Erfgoed Brabant constateerden dat bij veel van deze verenigingen vergelijkbare praktische problemen spelen, zoals een teruglopend ledenbestand, moeilijk in te vullen bestuursfuncties, conflicten over huisvesting en gemeentelijke subsidies etc. Zij pikten deze signalen onder andere op tijdens de regiovergaderingen van Brabants Heem, die de laatste jaren telkens bijgewoond werden door medewerkers van Erfgoed Brabant.
In dit project, een begeleidingstraject voor heemkundekringen, is gezamenlijk naar een aanpak gezocht; niet naar een oplossing voor individuele praktische problemen van telkens een kring, maar naar een meer collectieve begeleiding waarbij kringen met Brabants Heem en Erfgoed Brabant maar vooral ook met elkaar werken aan een sterkere positie. Problemen met betrekking tot gemeentelijke subsidies of huisvesting gaan in de kern immers over de relatie met de gemeente, problemen met een teruglopend ledenbestand gaan in de kern over de relatie met de gemeenschap. Daarom dient de aanpak te beginnen bij de basis: de positionering binnen de lokale gemeenschap en gemeente, aansluitend bij het idee van erfgoedbeleid en culturele duurzaamheid. De vragen die hiermee samenhangen zijn: Ben je als kring een serieuze gesprekspartner? Welke invloed heb je op (gemeentelijk) beleid? Word je gewaardeerd binnen de gemeenschap en gemeente? Hoe zorg je dat men je weet te vinden?
In 2015 heeft de Erfgoed Academie Brabant een begeleidingstraject van streekmusea met succes uitgerold. Klik hier voor meer informatie over het begeleidingstraject van streekmusea uit 2015. Dat project dient nu als inspiratiebron. Net als bij het begeleidingstraject van streekmusea begeleidt de Academie een heemkundekring in de beantwoording van bovenstaande vragen. Dit doen we door een speciaal trainingsprogramma aan te bieden. Het gehele traject wordt gedocumenteerd, met de bedoeling dat ook anderen van het proces kunnen leren, en zich erdoor kunnen laten inspireren. Deze verslaglegging gebeurt door filmclips, publicaties (Koerier van Brabants Heem, In Brabant, websites) en presentaties. De Academie vult dit aan met handzaam inspiratiemateriaal als praktische uitwerking van wat in de films te zien is.
In december 2015 zijn alle kringen aangeschreven over dit op te zetten begeleidingstraject voor de heemkundekringen, en toen hebben zich dertien kringen aangemeld, die aangegeven hebben dat ze een rol willen spelen in dit traject. Met een van deze dertien kringen, 'Schaijk & Reek', zijn we inmiddels een trainingstraject begonnen waarin zij als "voorbeeldkring" zal fungeren. Van oktober 2016 tot maart 2017 doorlopen we met deze kring een op-maat-trainingsprogramma waarin onder meer sterke en minder sterke kanten van 'Schaijk & Reek' in kaart zijn gebracht en methoden werden geboden waarmee specifieke problemen kunnen worden aangepakt.
Vanaf november 2016 zijn ook de andere twaalf aangemelde kringen in dit traject betrokken. Zij zijn uitgenodigd voor bijeenkomsten om van elkaar te kunnen leren en kennis en ervaringen te delen, en om in een netwerkvorm de thematiek door te ontwikkelen. Op deze manier biedt Erfgoed Brabant een collectieve begeleiding voor alle kringen die willen aansluiten (want aansluiten bij het netwerk kan altijd, ook voor kringen die zich nog niet aangemeld hebben).
