Column Wouter Loeff, 10 juli 2020
In deze column wil ik ingaan op de strategie die wij als redactie van Brabantserfgoed.nl volgen om onze website vol te krijgen met verhalen en hoe we daarmee publiek trekken. Het werken met thema’s is daarbij cruciaal gebleken. Deze werkwijze beperkt zich niet tot websites, maar is breder inzetbaar. De thematische aanpak kan bijvoorbeeld interessant zijn voor een redactie van een heemkundetijdschrift of voor collectie-ontsluiters.
Toen Erfgoed Brabant samen met Provincie Noord-Brabant in 2017 begon met een eerdere versie van Brabantserfgoed.nl hadden we twee opdrachten. Erfgoed Brabant moest verhalen ophalen om de vier verhaallijnen van het provinciale erfgoedbeleid in te vullen. En we moesten ‘de Brabander’ bewust maken van zijn of haar erfgoed.
Vol enthousiasme gingen we aan de slag. Op verschillende platforms en in verschillende tijdschriften en nieuwsbrieven plaatsten we oproepen: “Deel je verhaal!” Het bleef pijnlijk stil. Nou ja, stil… Als je je e-mailadres online zet, krijg je ontzettend veel spam. Van eenzame vrouwen uit het Oosten tot aan Duitse leningen, de spamfilter draaide overuren. Slechts een enkeling stuurde daadwerkelijk iets in, maar het was bij lange na niet genoeg. Tijd voor een nieuw plan.
Ondertussen waren we bezig om Thuisinbrabant.nl om te toveren naar wat het huidige Brabantserfgoed.nl zou worden. We wilden op één website collecties van heemkundekringen, musea, kunststichtingen en andere erfgoedclubs verbinden met verhalen over het Brabantse verleden.
Een les die we leerden in gesprekken met onze doelgroepen was dat ‘verhalen’ van alles kan betekenen, en dat zorgt voor onduidelijkheid. Daarom kwamen we met een definitie: verhalen zijn bij ons artikelen of getuigenissen. Artikelen zijn gebaseerd op onderzoek en hebben een bronvermelding en getuigenissen zijn persoonlijke herinneringen aan, of interpretaties van, het verleden.
Om nog duidelijker te maken waar we naar zochten besloten we met themamaanden te gaan werken. Dat was geen goddelijke inspiratie of geniaal inzicht maar leren van de ervaring van anderen. Slim jatten dus. Het werken met wisselexposities door musea inspireerde ons, net als de werkwijze van een uitgeverij als Karwanseray Publishers. Klik hier om de website van Karwanseray Publishers te bezoeken.
Tijdens zo'n maand besteden we aandacht aan het thema op de homepage, onze sociale mediakanalen en in de nieuwsbrief. Het is niet zo dat alles moet conformeren aan het thema. Zo besteden we in onze dialectrubriek op onze sociale mediakanalen nooit aandacht aan het thema. En in de nieuwsbrief en op de homepage vindt u ook inhoud die niets met het thema te maken heeft. Want van een maand lang hetzelfde eten wordt niemand gelukkig.
De thematische aanpak heeft vijf grote voordelen:
Er zijn ook nadelen aan onze werkwijze. Een maand voelt soms te kort om een onderwerp goed uit te diepen. Bij onze collega’s van Utrecht Altijd rouleren ze met halfjaarlijkse thema’s. Daarmee zouden wij in de toekomst ook kunnen experimenteren.
Aan het einde van het kalenderjaar maakt de redactie van Brabantserfgoed.nl de planning voor het volgende jaar. Een aantal themamaanden keert standaard terug omdat we aanhaken bij landelijke initiatieven. Zo staat mei in het teken van de Romeinen vanwege de Romeinenweek en in oktober doen we mee aan de Maand van de Geschiedenis. De rest van de thema’s stellen we vast naar aanleiding van gesprekken met mensen uit het erfgoedveld. Er zijn meestal een aantal interessante initiatieven om aan mee te doen. In januari 2020 hadden we bijvoorbeeld “landschap” als thema vanwege de Landschapstriënnale.
We overleggen ook met onze adviseurs om inclusiever te werk te kunnen gaan. Voeg daar nog een paar onderwerpen aan toe waarvan we zelf vinden dat ze aandacht verdienen en we zitten al snel aan de twaalf thema’s.
Voor Brabantserfgoed.nl is het werken met thema’s een werkwijze die veel heeft opgeleverd. We hebben inmiddels tussen de 400 en 500 verhalen opgehaald en dat aantal zou een stuk lager hebben gelegen als we niet waren overgestapt.
De grootste voordelen zijn de mogelijkheid tot samenwerking met andere partijen, de focus die het geeft aan verhalen ophalen, en het opnieuw onder de aandacht brengen van reeds bestaande inhoud. De thematische aanpak wordt al veelvuldig ingezet in de erfgoedwereld en kan interessant zijn om zelf mee aan de slag te gaan. In oktober meedoen aan de Maand van de Geschiedenis is een mooi experiment om te kijken of de aanpak ook voor uw erfgoedinstelling werkt.
Wouter Loeff is bij Erfgoed Brabant werkzaam als historicus en hoofdredacteur van Brabantserfgoed.nl. Klik hier om het online platform Brabantserfgoed.nl te bezoeken.
