In het voorjaar van 2022 start Erfgoed Brabant samen met de Radboud Universiteit een onderzoeksproject naar de vroegmoderne handelswegen door Brabant.
Het onderzoek naar handelsroutes sluit aan bij de provinciale verhaallijn Innovatief Brabant en het internationale project Viabundus.
In het project Viabundus worden de doorgaande wegen – de wegen die het belangrijkst waren voor het langeafstandsverkeer – in Noord-Europa in kaart gebracht voor de periode 1350-1650. Verschillende universiteiten, gemeenten en provincies doen daaraan mee. De kaart is al voor een groot deel ingevuld.
Op de website kunt u de kaart bekijken en zelfs routes plannen! Het lijkt een beetje op Google Maps. Zo kunt u achterhalen hoe lang een reis met pakezel duurde van bijvoorbeeld Goirle naar Gdansk (+/- 40 dagen). Of van Bergen op Zoom naar Utrecht. Voor Noord-Brabant staan al wel wat wegen op de kaart, maar is er het een en ander te verbeteren aan de ligging. Daarnaast missen we nog informatie over elementen die invloed hadden op het gebruik van de wegen. Denk aan bruggen, jaarmarkten, herbergen, tollen, stapelplaatsen en sluizen. Door die informatie toe te voegen, kunnen we achterhalen hoe het was om tussen 1350 en 1650 als handelaar op reis te gaan. Niet alleen binnen Brabant, maar juist in verbinding met de rest van Noordwest-Europa.
Vanuit de Radboud Universiteit en Universiteit Utrecht is een groep geschiedenisstudenten in het voorjaar van 2022 aan de slag om de informatie over Noord-Brabant op de kaart te verbeteren.
Ze hebben intergenerationeel gewerkt: dus samen met heemkundigen en andere experts. Daarnaast is er een netwerk ontstaan van mensen uit het erfgoedveld die interesse hebben in de periode 1350-1650 en/of doorgaande wegen. Door samen te werken met mensen uit andere streken leer je van elkaar. Zowel inhoudelijk (hé, dè’s bij ons ook zo!), als methodologisch (hoe doede gij dè?). De studenten konden niet héél Brabant kunnen bestrijken, dus ze hebben zich op verschillende streken gericht. Daarbij waren de enthousiastelingen leidend.
De inzet van de studenten en enthousiastelingen heeft geleid tot een groot aantal toevoegingen van elementen plus het verbeteren van routes. Neem ook een kijkje op de themapagina van Brabants Erfgoed. Op deze pagina vind je een link naar de kaart én allerlei artikelen die ingaan op de dagelijkse praktijk van het reizen.
Aanvankelijk zou er ook iemand aan de slag gaan met een lesbrief voor docenten. Door persoonlijke omstandigheden is dat niet doorgegaan. We hebben wel de kans gehad om aan zo’n 100 pabostudenten het project te presenteren, om zo de brug te slaan met het onderwijs.
Ook vind je op de themapagina een greep uit de collecties die we ontsluiten op Brabantserfgoed.nl. Kortom, ga vooral digitaal op ontdekkingstocht op www.brabantserfgoed.nl/viabundus.
In juni 2022 is er veel aandacht voor het project in de media. Hieronder vind je een overzicht.
De studenten zijn inmiddels klaar, maar dat betekent niet dat de kaart ‘af’ is. Er is nog steeds de mogelijkheid om mee te werken. Kunt u iets vertellen over de wegen, herbergen, tollen, markten, en of veerponten in uw streek? Of kent u iemand bij uw heemkundekring die hiermee bezig is? Neem dan contact op met Wouter Loeff (wouterloeff@erfgoedbrabant.nl / 06 - 52 78 93 99) of Peer Verbruggen (peerverbruggen@erfgoedbrabant.nl / 06 - 52 77 83 78).
