Kende gullie al... Cees van Broekhoven

In deze rubriek wordt iemand met een passie voor het Brabants voorgesteld.

Wat betekent dialect voor jou?

Ik gelòòf nie – teminste, da ken ik me n’eige nie errinnere – datter bij ons tuis vroeger Nederlans gesproke wier. Ik ken m’n eige n’ok nie errinere daddik vroeger op school verbeterd wier a’k diejelekt pratte. Da zal vast wel ‘s gebeurd zijn, toch? De n’overgang van diejelektspreker nar SN-spreker is dus waarschijnlek éél geleidelek gegaan. Later toen ik ’n bijbaantje n’ad bij V&D en buite de stad nar school gong, schakelde n’ik as vaneiges steeds op en neer van diejelekt nar SN en wir trug. Tuis en in de vriendekring wier altijd Berregs geprat. As me n’onder mekare zijn wor nog steeds diejelekt gesproke. Witte wa? Ik lat ok dikkels, buite de previnsie bevobbeld, affetoe gewòòn ’n Berregs woord of uitdrukking valle. Da’s leuteg en ’t brikt ’t ijs.

Eila, wa doeter op? (Hé, wat is er aan de hand?) Lammar kettal! (Laat maar, ik heb het al!)

Ik vin dagge gewòòn oew eige diejelekt overal zou motte kenne gebruike; zolang ’n ander oe mar begrept. Diejelekt da’s vertrouwd en da voel goed; diejelekt is ommes de taal van oew art.

Tekst loopt door onder foto.

Portretfoto Cees van Broekhoven. Fotograaf Henk Janssen.
Cees van Broekhoven. Fotograaf Henk Janssen.

Werkzaamheden rondom ’t dialect

Mette Berregse Kamer zijn me n‘op alle mogeleke meniere bezeg om ’t Berregs Diejelekt vast te legge, uit te drage n’en klinkend t’ouwe . Dan doen me n’op tradiesjenééle meniere mar steeds meer zijn me nuuwe dinge n’aan ’t bedenke. Ik vin ’t wel éél belangrijk damme mè d’onz’ aktivieteite nie in ’t verleeje motte blijve n’ange. Dus nie allééeneg ver’aaltjes over vroeger, mar gewòòn ededaagse ver’ale en gin leesplangeske om kinders over ’t diejelekt te vertelle mar mederne verteselplate. Ik zijn bang da d’amme nie mette tijd meegaan me de jeugd zulle verlieze.

Ik gelòòf da d’t klinkend ouwe van ’t diejelekt steeds belangrijker wor. Meschient wel belangrijker as ’t schriftelek vast legge. Want as ’t op pepier staat en ge wit nie oe daddet mot klinke … wa dan? Dèèrom ebbeme ’n voorleesboek gemakt, zoda de kleine jong kenne n’ore oe ’t Berregs klinkt.

Favoriete woord of uitdrukking in het Brabants

’t Gèèfste Berregse woord vin ik dilleke. ’n Dilleke n’is ’n fiets. ’n Ouwe fiets is ’n krakdil en fietse n’is dille. Volleges de “Dialectatlas van het Nederlands” (Nicoline van der Sijs) wor d’allééneg bij ons in Berrege dilleke gezeed

’t Gèèfste Brabantse woord vin ik friet. Lat ons eerlek zijn friet is toch veul lekkerder as petat.

Brabanders en hun taal

’t Is jammer, mar me wete n’ammaal da d’t gebruik van de diejelekte n’achteruit gaat. Ik gelòòf wel da deur Brabanders en hun Taal me die achteruitgang kenne vertrage. Da’s gèèf. Éél gèèf.

Bezoek hier de website van Dialectgenootschap De Berregse Kamer. Op 23 juni 2022 is dialectgenootschap De Berregse Kamer, met een bijzondere vermelding voor voorman Cees van Broekhoven, uitgeroepen tot winnaar van de Zachte G-prijs 2022. Lees hier het juryrapport.

Kende gullie al... is een terugkerende rubriek van de online gemeenschap Brabanders en hun Taal waarin iemand met passie voor het Brabants wordt voorgesteld. Klik hier voor meer informatie over Brabanders en hun Taal.