In deze rubriek wordt iemand met een passie voor het Brabants voorgesteld.
Dat is gauw gezegd, het dialect betekent voor mij een eigenheid, identiteit. Zo gauw ik drie zinnen gesproken heb is het voor de meeste mensen wel duidelijk. Een Brabantse, en alleen de echte Brabanders kunnen aan het dialect horen in welke hoek ze me moeten thuisbrengen. En dat werkt zelfs in het buitenland, ik heb het al vaak meegemaakt. In een lange wachtrij voor een attractie werd het toch nog heel gezellig met een stel Brabanders. Tijdens een discussie op Franse terras over wat we zouden gaan eten, stormde de kok naar buiten, we zaten kennelijk onder het keukenraam, met de woorden Breda of Tilburg. Ons antwoord, ertussenin, Dongen. De kok bleek ook weer een Brabander te zijn. Ook in mijn werkzame leven kwam dat dialect me vaak goed van pas. 😊Het is een bepaalde charme waar ook de meeste mensen positief op reageren. En zeg nu zelf, je kunt je gevoelens het beste uitdrukken in je dialect, hiermee kun je haarfijn nuancering aangeven. Dialectspreken afleren…dè nooit. Dialect schrèève is dan toch wir ’n hil àander verhaol. Dè kost enigte moeite.
Tekst loopt door onder foto.
Jaren geleden ontstond binnen de heemkundekring de Heerlyckheit Dongen het idee om het dialect te gaan vastleggen ingegeven door de gedachte dat het eeuwig zonde is als het dialect verdwijnt. Mensen die dialect een warm hart toedragen en willen vastleggen zijn zo gevonden. Deze dialectgroep zet zich jarenlang in voor het vastleggen, bewaren en promoten van het dialect. Een prachtige missie die we met veel genoegen uitvoeren. Maandelijks komen we bij elkaar en we begonnen met het verzamelen van Dongense woordjes. Een feest, nog in de tijd van notitieblokjes kwamen deze op tafel met de woordjes die we zo in gesprekken opvingen. Algauw ontstaat gesteggel over de schrijfwijze en dan ga je hier en daar je licht op steken. Omdat we de wijsheid niet in pacht hebben en we gingen kennis ophalen bij andere dialectsprekers. We organiseerden diverse Dongense Dictees, we gaven een blaajke, ’t Schrèèfwèèzerke, uit met informatie over dialect, dialectwoordjes, verhaaltjes, we hielden lezingen, plaatsten verhaaltjes op onze website. Sinds dit jaar is al die kennis gebundeld in het Dongense dialectboekje. Schrèève óover praote. Praote óover schrèève. Daar zijn we heel blij mee, de kers op de taart.
Alle woorden zijn me even lief in het Dongens, omdat ze een bepaalde gevoelswaarde en betekenis hebben. En taal is een voertuig, er zit beweging in, woorden verdwijnen en er komen woorden bij. Gelukkig blijft het woordje GIJ nog goed gebruikt. En met dat woordje GIJ wordt iedereen gelijk, geen u geen jij. Een prachtig woord dat GIJ.
Het Brabants blijkt toch een lappendeken te zijn van veel verschillende dialecten. Gelukkig wel met veel overeenkomsten, denk aan GIJ en de zachte G. Het is fijn dat via Brabanders en hun Taal hier aandacht voor is. Duiding voor die algemene overeenkomsten is een meerwaarde, naast aandacht voor de plaatselijke kenmerken van een dialect.
Kende gullie al... is een terugkerende rubriek van de online gemeenschap Brabanders en hun Taal waarin iemand met passie voor het Brabants wordt voorgesteld. Klik hier voor meer informatie over Brabanders en hun Taal.
