In 2015 bestond Noord-Brabant 200 jaar. Toen deze provincie in 1815 werd opgericht, lag ze nog in het midden van het pas opgerichte Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Van Nederlanders en Belgen, als twee verschillende volken, was nog geen sprake. Met de Belgische Revolutie van 1830 veranderde dit. Antwerpen en Zuid-Brabant gingen mee in de Belgische opstand, Noord-Brabant koos toen uiteindelijk toch voor de Nederlandse kant. Maar werden Noord-Brabanders dan ook ineens Nederlanders? Of zijn we hier stiekem toch een beetje Belgisch?
De culturele verschillen tussen het zuiden en het noorden van Nederland, tussen ‘beneden en boven de grote rivieren’ bestaan nog steeds. Deze grenzen manifesteren zich op allerlei manieren in Brabant, maar vooral ook in de Brabantse identiteit. Zo ook in een 'frietgrens', die overeen komt met de grens tussen Noord- en Zuid-Nederland, beneden en boven de grote rivieren. Ten noorden hiervan zegt met ‘patat’, ten zuiden ‘friet’. Deze 'frietgrens' valt bovendien voor een groot deel samen met de noordgrens van de provincie Noord-Brabant.
Om het verhaal achter de Brabantse identiteit op en rondom de noordgrens van de provincie te onderzoeken, heeft Erfgoed Brabant een reis gemaakt langs deze ‘frietgrens’. Met de centrale vraag: voelen inwoners op de noordgrens van de provincie zich wel of niet Brabander? Wil men friet of patat? Met deze speurtocht langs de frietgrens wilden we stimuleren dat bewoners van dit grensgebied gingen nadenken over de oude posities die deze gebieden eeuwenlang innamen, in een tijd vóórdat er sprake was van de huidige eenheidsstaat Nederland. Hoe staat het nu met het ‘vriend & vijand’-beeld? Zijn de mensen aan de overzijde van de rivier anders? Zijn het vijanden? Of toch gewoon allang goede vrienden?
We creëerden zodoende op luchtige wijze een stukje bewustzijn rondom deze mijlpaal in de geschiedenis van onze provincie, maakten inwoners van deze gebieden tevens bewust van hun lokale historie én zetten mensen aan het denken over hun identiteit. Leeft het gevoel dat men Brabander is? En zo ja, waaruit bestaat dat gevoel dan?
Op bijeenkomsten en op straat vroegen we mensen of zij voor onze camera iets wilden vertellen over hun ideeën en gevoelens over de Brabantse identiteit. Bekijk op ons Youtube-kanaal de filmpjes die zijn gemaakt.
