Dit is de vierde editie van de Zachte G-prijs. De jury bestond voor deze editie uit Gerlaine Jansen, Yoïn van Spijk en Tim van der Avoird.
De nominaties die de jury mocht ontvangen laten een rijk palet aan activiteiten in en ter stimulering van streektalen en dialecten in Brabant zien. Die rijkdom, zeker als je ook alle nominaties van de vorige drie edities daarbij meeneemt, die rijkdom is eigenlijk de grote winnaar van de Zachte G-prijs. De stippen op de kaart van Brabant laten zien dat er geen streek is waar niet één of meerdere mensen of organisaties zich intensief bezighouden met de creatie, voordracht of bestudering van de vele dialecten of streektalen die onze provincie rijk is.
Het is een cliché, maar het zijn allemaal winnaars. En wij, liefhebbers van streektaal en dialect in Brabant, zijn misschien wel de echte winnaars. Omdat wij steeds weer kunnen genieten van wat zoveel mensen voortbrengen die zich de moeite getroosten om, vaak jaar in jaar uit en soms zelfs decennium in decennium uit, zich bezig te houden met Brabantse dialecten en streektalen.
Toch is het bij een wedstrijd als deze onvermijdelijk dat we uiteindelijk uitkomen op een winnaar, de ontvanger van de Zachte G-prijs 2020. Bij hoge uitzondering kun je soms, om zwaarwegende redenen, bij meer dan één winnaar uitkomen, zoals bij de vorige editie gebeurd is.
Het klinkt als een dooddoener, maar de jury had het zwaarder dan ooit. En het is een ander cliché: het is appels met peren vergelijken. Een prachtig vernieuwende activiteit in West-Brabant vergelijken met een oeuvre dat in decennia is opgebouwd door iemand in Oost-Brabant en die dan weer vergelijken met de prachtigste dialectliedjes van iemand uit Midden-Brabant. Ga er maar aanstaan…
Jullie hebben het gezien: om tot een eerste schifting te komen hebben we gebruikgemaakt van een tweedehands machien. Dat is natuurlijk niet helemaal waar, want we hebben in werkelijkheid langdurig vergaderd om tot de lijst met 4 ‘supergenomineerden’ te komen: Stichting Brabants, Cor Swanenberg, Rensz Gorisse en Sticht Brabants Dialectenfestival Lieshout.
En toen werd het echt lastig. En hebben we er een paar nachtjes over geslapen. En nog eens langdurig over vergaderd. Uiteindelijk hebben we de metafoor van de Rubik’s Cube, hierachter smaakvol weergegeven in een Brabantse variant (geen idee of die nu moeilijker of makkelijker op te lossen zou zijn dan de oorspronkelijke kubus), gebruikt om tot een oordeel te komen. De dimensies van de kubus staan voor de lengte (de duur van de ‘loopbaan’), breedte (het scala aan activiteiten en het bereik ervan) en diepte (de kwaliteit van het geleverde) van de activiteiten. Alle supergenomineerden zijn sterk in deze drie dimensies. En om tot de winnaar te komen hebben we gekeken in welke mate het werk van een genomineerde de kubus vult.. Met de dimensies in de hand wordt het iets minder het vergelijken van appels en peren, omdat je deze als het ware langs een fruitschaal houdt.
Alle supergenomineerden scoren hoog op alle dimensies van de kubus, maar toch zijn er nuances te zien. Zo doet een van de genomineerde partijen Brabantbreed heel belangrijk werk voor het dialect, met verschillende soorten activiteiten, maar relatief van korte duur (het blikken jubileum is recent gevierd). Een andere genomineerde houdt zich al heel lang met het dialect bezig, op diverse manieren, waarbij prachtige bruggen naar allerlei partijen geslagen worden, maar het bereik is relatief beperkt (en het woord ‘relatief’ is hier letterlijk bedoeld: in relatie tot iets of iemand anders). Een derde genomineerde partij timmert al heel lang aan de weg, in herhaling en met vasthoudendheid door de jaren heen, en met een rijk gevuld boeket dat steeds weer aangeboden wordt aan de dialectliefhebbers van Brabant, maar ook hiervoor geldt dat het bereik relatief beperkt is (niet door het aantal mensen dat bereikt wordt, maar vanwege het feit dat het in de tijd geconcentreerd is).
De uitverkorene scoort naar het oordeel van de jury op alle drie de dimensies relatief het beste. Het oeuvre van de zo meteen te benoemen winnaar van de Zachte G-prijs 2020 vult de drie dimensies het meest:
De persoon wiens rijke oeuvre we willen eren met de toekenning van de Zachte G-prijs 2020 is Cor Swanenberg.
Gerlaine Jansen, Yoïn van Spijk en Tim van der Avoird
