In deze rubriek wordt iemand met een passie voor het Brabants voorgesteld.
Wat dialect voor mij betekent
Is een Randstedeling welkom in deze rubriek? Dat was het eerste wat ik me afvroeg toen de mail van Erfgoed Brabant mij bereikte. Ik ben niet in Brabant geboren, ik heb er nooit gewoond en weet niet of ik er ooit naartoe zal verhuizen. Maar juist die leemte zorgde er uiteindelijk voor dat ik me een plekje in deze rubriek wilde toe-eigenen. Want hoewel ik geen enkel woord Brabants spreek, voel ik toch een zekere binding met het dialect, een bepaalde trots. Ik vind dat ik, zelfs als Randstedeling, dol mag zijn op de taalvariaties die dit land rijk is. Dat ook ik vol trots mag luisteren naar de Brabantse termen, zachte g’s en onbegrijpelijke uitdrukkingen. Misschien zelfs in combinatie met een zekere jaloezie; het gevoel dat ik nooit zal ervaren hoe het is om Brabander te zijn. Dat het niet-spreken van het dialect mij er altijd van zal weerhouden om de sterke cohesie tussen de dialectsprekers te kunnen beleven.
Tekst loopt door onder de foto.
Mijn werkzaamheden rondom het dialect
In de master Neerlandistiek maakte ik voor het eerst kennis met het Brabants op wetenschappelijk vlak. Hier dook ik in de theorie achter het dialect en leerde ik de grote namen van dit onderzoeksveld kennen. Ik las over de grammatica van het Brabants, de evolutie van het dialect en typisch Brabantse tradities en gebruiken. De theorie, in combinatie met mijn grote liefde voor carnaval, vormde een ideaal startpunt voor een onderzoek naar Brabantse carnavalsmuziek door de tijd heen. En zo ontstond uiteindelijk een masterthesis over een onderwerp dat naar mijn weten nog vrij onderbelicht is gebleven in het wetenschappelijk archief.
Ik beluisterde in totaal tachtig carnavalsliederen en concludeerde dat deze nummers de Brabantse identiteit mee vormgeven en dat deze identiteit door de tijd heen verandert. Waar op individueel vlak vaak werd verwezen naar een mannelijke carnavalsvierder die carnaval als uitlaatklep gebruikt om te vluchten van het dagelijks leven, werd bij de collectieve identiteit vooral de gezamenlijke afzetting tegen de noordelijke provincies zichtbaar. Voor mij was dit onderzoek een mooie manier om een leemte in de wetenschap aan te kaarten en mezelf een vertrekpunt te geven voor vervolgonderzoek.
Mijn favoriete uitdrukking
Het gebrek aan kennis van het Brabants vermoeilijkt de keuze voor een favoriete uitdrukking toch enigszins. Gelukkig doe ik voor Aswoensdag elk jaar de nodige inspiratie op. ‘Wittewel, wittenie, wittewa’ uit het bekende nummer van Veul Gère leek me daarom wel een passende uitdrukking voor mijn situatie. Want ook al weet ik van de meeste Brabantse woorden de betekenis niet, dat ik als Randstedeling ook enorm van Brabantse uitspraken kan genieten, dat weet ik dan weer wel.
Kende gullie al... is een terugkerende rubriek van de online gemeenschap Brabanders en hun Taal waarin iemand met passie voor het Brabants wordt voorgesteld. Klik hier voor meer informatie over Brabanders en hun Taal.
