In deze rubriek wordt iemand met een passie voor het Brabants voorgesteld.
Wat betekent dialect voor mij?
Beetje cliché misschien, maar het Brabants onderscheidt ons als provincie van de Randstad, dan wel van de rest van het land. Het dialect hoort bij waar je vandaan komt en waar je je thuis voelt. Ik ben dit meer gaan merken toen ik ging studeren en met mensen uit andere delen van Nederland sprak.
Naast dat het ons Brabanders verbindt, heeft onze taal ook voor elke regio of zelfs elke plaats een eigen variant. Dat is voor mij heel interessant om over te leren, aangezien ik niet echt van thuis uit plat heb geleerd. ‘Typisch Eindhoven’ zou je misschien kunnen zeggen. Ik ben namelijk wel jaloers op steden als Tilburg, Helmond, Den Bosch en Bergen op Zoom die een duidelijk eigen stadsdialect hebben.
De verschillen vielen mij voor het eerst op met het ontdekken van Tilburgse helden als 2o5 Records en Ferry van de Zaande. Die verlengde ‘aa’, het gebruik van ‘vrète’ voor eten en ‘nuut’ voor nieuw, het klonk al met al niet echt als ‘mijn Brabants’. Zo heeft de provincie veel meer streken met unieke kenmerken in hun dialect. Vooral aangezien ik zelf geen aangeleerd plat heb, pak ik graag van verschillende dialecten wat mee.
Tekst loopt door onder de foto.
Hoe houd ik mij bezig met dialect?
Ik lees wikipedia-pagina’s, onderzoeken, online-dialectwoordenboeken en papieren boeken. Sinds ik Facebook heb genomen, vind ik het ook heel leuk om de pagina Brabanders en hun Taal te volgen. Het meest opvallende dat ik doe, is luisteren naar mensen. Niet alleen in het echte leven, maar ook door video’s op te zoeken uit bepaalde plaatsen die ik niet goed ken. Het klinkt misschien vreemd maar ik vermaak mezelf best goed met plaatsnamen intypen op YouTube en te kijken wat ik voor video’s krijg. Dan gaan bepaalde uitspraken wel opvallen. Overigens leer je door de inhoud van de video’s ook weer wat over bepaalde plaatsen die je niet goed kent.
Ik ga ook journalistiek onderzoek doen naar het Brabants en de verschillen binnen de provincie voor het platform Woeste Grond waar ik eerder voor heb gewerkt. Ik studeer ook journalistiek.
Zoals ik eerder noemde neem ik van de verschillende dialecten in de provincie wat mee. Hierdoor hoop ik als jongere een eigen manier te vinden om mijn Brabantse identiteit te omarmen. Als ik zelf plat moet praten, leun ik graag op een humoristische context. Zo heeft bijvoorbeeld het tonpraten Rob Scheepers (Sterksel) een speciale plek in mijn hart.
Mijn favoriete woord in dialect
Bij het Grôwt Hellemonds Diktee heb ik een heel geestig woord geleerd: ‘raktès’. Het betekent een vrouw die nooit thuis is of elke avond op stap, aangezien ‘op rak gaan’ ook op stap gaan betekent. Mijn moeder uit Deurne zei dat ze het woord herkende uit haar jeugd en nu wordt het (wellicht niet helemaal correct) in huis vooral voor mij gebruikt, aangezien ik als student steeds minder thuis ben.
Kende gullie al... is een terugkerende rubriek van de online gemeenschap Brabanders en hun Taal waarin iemand met passie voor het Brabants wordt voorgesteld. Klik hier voor meer informatie over Brabanders en hun Taal.
