“Tijd om de tijd te veranderen,” was het motto waarmee geopend werd tijdens de presentaties van het platform Post 65 dat op 12 april 2023 georganiseerd werd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Tijdens deze bijeenkomst presenteerde de Rijksdienst hun project over het erfgoed dat gebouwd werd tussen 1965-1990, ook wel de Post 65 periode genoemd. Centraal binnen dit project staat het inventariseren, selecteren en eventueel het aanwijzen als monument van onroerend erfgoed uit deze periode. Hoewel dit erfgoed nog vrij jong en veelvoorkomend is wil de Rijksdienst een preventieve houding aannemen tegenover de gebieden en gebouwen uit deze periode. Dit doen ze om te voorkomen dat deze objecten verloren gaan, zoals dat ooit met veel Art Nouveau kunst is gebeurd. Het is namelijk moeilijk voor te stellen, maar Art Nouveau werd voor een lange tijd als kitscherig en veelal smakeloos ervaren. Deze houding is vandaag de dag ook vaak te herkennen binnen de waardering van het Post 65 erfgoed. Gelukkig kan er geleerd worden van de geschiedenis, en kan er voorkomen worden dat gebouwen die in de toekomst misschien meer waarde gaan hebben nu worden gesloopt. We hebben dus tijd om de tijd te veranderen.
De dag begon met een bus tour door ’s-Hertogenbosch, waarbij speciale bezoeken gebracht werden aan het Cementrum van David Zuiderhoek en de Bolwoningen van Dries Kreijkamp. Daarna ging de tour naar het Provinciehuis, een van de grootste Post 65 bolwerken van Brabant. Daar werden presentaties gegeven door de Rijksdienst zelf, de gemeentes Zoetermeer en Amersfoort en door de provincie. Na een rondleiding door de atoomschuilkelder en de raadzaal van het provinciehuis was er aansluitend een borrel.
Met het oog op het Verdrag van FARO heeft de Rijksdienst speciaal aandacht besteed aan het verweven van participatie binnen de werkwijze van dit project. Om dit te doen werkte het rijk nauw samen met gemeentes om verschillende vormen van participatie te testen. Zelf organiseerde de Rijksdienst een fotowedstrijd en hielden ze een enquête om te peilen welke gebeurtenissen uit de periode voor mensen zelf als belangrijk werden ervaren. Op gemeentelijk niveau gingen de gemeentes in gesprek met belanghebbende en niet belanghebbende partijen. Inwoners werden vooral betrokken bij het inventariseren en selecteren, maar in sommige gemeentes ook betrokken bij benoemingen. Nederland zal naar alle waarschijnlijkheid binnenkort het Verdrag van FARO gaan ondertekenen, en met dit project laat de Rijksdienst zien dat ze daar klaar voor is.
Veel van het Post 65 erfgoed is nog niet in gevaar door sloop of verwaarlozing. Ook lang niet elk gebouw is geschikt voor een aanwijzing als gemeentelijk- of rijksmonument. Andere vormen van bescherming zoals de titel beschermd dorps- of stadsgezicht zullen een mogelijkheid bieden om de tijdsgeest van deze periode niet te verliezen. Met dit project en de handreiking wil de Rijksdienst een helpende hand bieden bij deze missie. Het is aan ons de opgave om ervoor te zorgen dat we deze geschiedenis voor de toekomst bewaren.
